4 ژانویه 2024- در یک مطالعه که اخیراً در ژورنال Nutrients منتشر شده است، محققان در یک کارآزمایی بالینی دو هفته ای، اثرات چهار نوع شیرین کننده را بر حساسیت به انسولین در بزرگسالان جوان مقایسه کردند.

یافته‌های آن‌ها نشان می‌دهد که اثرات بر اساس نوع شیرین ‌کننده متفاوت است، فروکتوز به ‌ویژه برای حساسیت به انسولین کبدی مضر است و گلوکز قوی ‌ترین اثر را بر حساسیت به انسولین در عضلات دارد.

زمینه

برآوردها حاکی از آن است که بیش از 500 میلیون نفر (10٪) در جهان به دیابت مبتلا هستند و دیابت نوع 2 (T2DM) بیش از 90٪ از این موارد را تشکیل می دهد.

مقاومت به انسولین و حساسیت به انسولین مشخصه های کلیدی دیابت 2 هستند و می توانند از طریق شاخص های محاسبه شده با استفاده از تست های تحمل گلوکز خوراکی (OGTT) اندازه گیری شوند. این شاخص ها عبارتند از: شاخص حساسیت به انسولین ماتسودا (ISI)، شاخص مقاومت به انسولین جایگزین کبدی(IRI)، شاخص استومول(Stumvoll) و M ISI پیش بینی شده.

نوشیدنی های شیرین شده با قند (SSB) خطر اضافه وزن و ابتلا به دیابت نوع 2 را افزایش می دهند و مطالعات مشاهده ای یک همبستگی قوی را بین مصرفSSB  و مقاومت به انسولین نشان داده اند. با این حال، نتایج متناقض برای بسیاری از شاخص‌های حساسیت، نیاز به پروتکل‌های مطالعاتی قوی تری را نشان می‌دهد که دوزها و انواع قندها و شاخص‌هایی که برای اندازه‌گیری حساسیت استفاده می‌شوند، را در نظر بگیرند.

در مورد این مطالعه

این مطالعه که خود بخشی از یک تحقیق پنج ساله بود، یک مداخله غذایی دوسوکور با بازوی موازی بود که اثر قندهای اصلی - مانند ساکارز (24 نفر)، شربت ذرت با فروکتوز بالا(HFCS) (28 نفر)، گلوکز(28 نفر)،  و فروکتوز(28 نفر)- را بر شاخص های حساسیت به انسولین با آسپارتام به عنوان نوشیدنی کنترل (23 نفر)، در بزرگسالان جوان مقایسه کرد.

معیارهای ورود وزن بدن خود گزارش شده ثابت در شش ماه گذشته و شاخص توده بدنی بین 18 تا 35 کیلوگرم بر متر مربع بود. معیارهای خروج شامل سطوح بالای تری گلیسیرید ناشتا، گلوکز ناشتای بالا و فشار خون بالا بود.همچنین افراد سیگاری فعلی، کسانی که تحت عمل جراحی کاهش وزن قرار گرفته بودند، افرادی که مقادیر زیادی SSB یا الکل مصرف می کردند، افرادی که از داروهای خاصی استفاده می کردند، و افرادی که بیش از 3.5 ساعت در روز ورزش می کردند، از مطالعه خارج شدند.

قبل از مطالعه، به شرکت کنندگان گفته شد که به مدت پنج هفته از نوشیدنی های شیرین اجتناب کنند. گروه ها بر اساس جنس، شاخص توده بدنی (BMI) و غلظت سرمی ناشتا (تری گلیسیرید، کلسترول و انسولین) همسان شدند.

یک دوره ی پایه 3.5 روزه با 12.5 روز مصرف نوشیدنی اختصاص داده شده با حفظ عادات روزمره، دنبال شد.

در طول 3.5 روز پایانی مطالعه، شرکت کنندگان مداخلات غذایی خود را در مرکز مطالعه ادامه دادند و در آزمایشات شرکت کردند.

در روزهای چهارم و بیستم، آزمایش OGTT انجام شد. IRI جایگزین کبدی، ماتسودا ISI، M ISI پیش‌بینی‌شده و شاخص استامول از OGTT محاسبه شد.

تغییرات مطلق بین پایه و دو هفته پس از مداخله، بررسی شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل های خطی عمومی دو عاملی و تحلیل کوواریانس استفاده شد.

یافته ها

مطالعه نهایی شامل 131 شرکت‌کننده بود، بدون تفاوت معنی‌داری در پارامترهای متابولیک یا آنتروپومورفیک در بین گروه‌های آزمایشی در ابتدا. نوع SSB مصرف شده تأثیر قابل توجهی بر تغییرات وزن بدن نداشت.

شرکت‌کنندگانی که نوشیدنی های شیرین شده با فروکتوز مصرف می‌کردند، نسبت به گروه کنترلی که نوشیدنی های شیرین شده با آسپارتام مصرف می‌کردند، به‌طور قابل‌توجهی سطوح بالاتری از شاخص مقاومت به انسولین جایگزین کبدی را نشان دادند.

شاخص های استاتیک مانند انسولین ناشتا بین گروه مداخله تفاوت معنی داری نداشت. شرکت کنندگان مرد افزایش بیشتری در گلوکز ناشتا پس از دو هفته نسبت به زنان نشان دادند.

سطوح گلوکز در آزمایش OGTT برای شرکت‌کنندگانی که شربت ذرت با فروکتوز بالا، یا گلوکز دریافت کردند در مقایسه با گروه کنترل به‌طور معنی‌داری بالاتر بود. انسولین در آزمایش OGTT همچنین برای مصرف کنندگان گلوکز، شربت ذرت با فروکتوز بالا،و ساکارز افزایش بیشتری داشت. Matsuda ISI در گروه هایی که فروکتوز، که شربت ذرت با فروکتوز بالا، و ساکارز مصرف می کردند نسبت به گروه هایی که آسپارتام مصرف می کردند، کمتر بود. با این حال، تغییرات در M ISI پیش‌بینی‌شده از نظر آماری در بین گروه‌ها مشابه بود.

هر دو گلوکز و فروکتوز به افزایش شاخص های مشتق شده از OGTT کمک کردند. فروکتوز به تنهایی به گلوکز ناشتا و افزایش شاخص مقاومت به انسولین جایگزین کبدی کمک کرد.

گلوکز تأثیر بیشتری نسبت به فروکتوز بر افزایش سطح گلوکز و انسولینOGTT  داشت و مشاهده شد که Stumvoll ISI را کاهش می دهد. اثر فروکتوز نیز برای Matsuda ISI قوی‌تر بود، در حالی که گلوکز بیشتر به کاهش درM ISI  پیش‌بینی‌شده، کمک کرد.

به طور کلی، نتایج این مطالعه با یافته‌های کارآزمایی مداخله‌ای قبلی که نشان می‌داد نوشیدنی های شیرین شده با فروکتوزباعث کاهش بیشتر حساسیت کبدی به انسولین نسبت به نوشیدنی های شیرین شده با کربوهیدرات‌های پیچیده و گلوکز می‌شود، موافق است.

نتیجه گیری

یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهد که نوشیدنی های شیرین شده با فروکتوز بر نتایجی که حساسیت کبدی به انسولین را اندازه‌گیری می‌کنند، تأثیر منفی می‌گذارد، در حالی که نوشیدنی های شیرین شده با گلوکز تأثیری منفی بر آن‌ها ندارند.

در حالی که نوشیدنی های شیرین شده با گلوکز ونوشیدنی های شیرین شده با فروکتوز اثرات مضری بر حساسیت به انسولین در عضلات داشتند، اثر گلوکز بیشتر بود.

نویسندگان به این نتیجه رسیدند که انواع مختلف شیرین کننده ها اثرات متفاوتی بر مقاومت و حساسیت به انسولین دارند، که می تواند ناهمگونی مشاهده شده در مطالعات قبلی را توضیح دهد.

این مطالعه از پروتکل های استانداردسازی قوی پیروی کرد و فعالیت بدنی و تغییرات رژیم غذایی را با موفقیت حذف کرد.

محققان همچنین پیروی شرکت کنندگان از مداخله غذایی را با وارد کردن ریبوفلاوین به نوشیدنی های شیرین مورد آزمایش، و اندازه‌گیری آن در نمونه‌های ادرار تعیین کردند. با این حال، مداخلات تصادفی نبودند، که می تواند منجر به سوگیری انتساب شده باشد.

محدودیت دیگر این بود که مداخله تنها به مدت دو هفته انجام شد. نویسندگان اذعان کردند که این یافته‌های امیدوارکننده باید از طریق مطالعات طولانی‌مدت که شامل شرکت‌کنندگان متنوع‌تر است، راستی آزمایی و تأیید شوند.

منبع:

https://www.news-medical.net/news/20240104/Sugar-showdown-Which-sweetener-impacts-insulin-sensitivity-the-most.aspx